مرکز تخصصی طب کار زاگرس
آیا خوابیدن جدا از همسرتان میتواند منجر به استراحت بهتر شبانه شود؟
چند صد سال پیش، در میان طبقات بالای اروپا، معمول بود که زوج‌های متأهل اتاق خواب جداگانه داشته باشند. خوابیدن جدا از هم در آن زمان نمادی از تجمل و جایگاه اجتماعی بود که عمدتاً مختص خانواده‌های سلطنتی و افراد بسیار ثروتمند محسوب می‌شد. اما امروزه، معمول است که زوج‌های متأهل یا دیگر شرکای عاطفی در یک تخت مشترک بخوابند. با این حال، گاهی اوقات — بدلایلی مثل برنامه‌های خواب متفاوت، خروپف، یا حرف زدن در خواب — برخی زوج‌ها ترجیح می‌دهند جدا از هم بخوابند تا خواب بهتری داشته باشند. ✔️ این موضوع به عنوان «طلاق خواب» “sleep divorce” شناخته می‌شود. البته من اصطلاح «جدایی خواب» “sleep separation” را ترجیح می‌دهم، چون این مسئله لزوماً یک وضعیت دائمی نیست – اما بعداً بیشتر در این مورد صحبت میکنیم. پس چرا ممکن است زوج‌ها تصمیم بگیرند جدا از هم بخوابند؟ و شواهد علمی چه میگویند درباره تأثیر خوابیدن به تنهایی در مقایسه با خوابیدن کنار همسر بر کیفیت خواب؟ زوج‌ها ممکن است به دلایل مختلفی تصمیم بگیرند جدا از هم بخوابند، به‌ویژه اگر خواب یکی از آنها دیگری را مختل کند یا هر دو باعث اختلال در خواب یکدیگر شوند. این مسئله میتواند به دلایلی مانند بیدار شدن مکرر در طول شب، تفاوت در ساعت زیستی (مثلاً یکی دیرتر به رختخواب می‌رود)، تضاد در برنامه‌های روزانه (مثلاً در مواردی که یکی شیفتی کار می‌کند)، خروپف، پرش پا در خواب یا حرف زدن در خواب رخ دهد. در چنین شرایطی، خواب جداگانه میتواند به بهبود کیفیت استراحت هر دو طرف کمک کند. والدینی که نوزاد یا کودک خردسال دارند ممکن است تصمیم بگیرند جداگانه بخوابند تا خواب هر دو نفر مختل نشود. همچنین زوج‌هایی که ترجیحات متضادی درباره محیط خواب دارند - مثلاً یکی اتاق خنک با پنکه را دوست دارد و دیگری محیط گرم را ترجیح می‌دهد - ممکن است انتخاب کنند در اتاق‌های جداگانه استراحت کنند. بسیاری از زوج‌ها میگویند ترجیح می‌دهند کنار همسرشان بخوابند و خواب بهتری دارند. اما وقتی دانشمندان خواب را به‌صورت عینی اندازه‌گیری میکنند، مثلاً با استفاده از الکتروانسفالوگرافی (EEG) برای بررسی امواج مغزی، داده‌ها در واقع نشان می‌دهد که کیفیت خواب هنگام هم‌خوابی کاهش می‌یابد. بنابراین خوابیدن به‌تنهایی ممکن است در واقع به معنای خوابی باکیفیت‌تر و طولانی‌تر باشد. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد وقتی یکی از زوج‌ها اختلال خواب دارد، مثل بی‌خوابی یا آپنه خواب (وقتی تنفس در طول خواب بارها قطع می‌شود)، این افراد اغلب ناخواسته همسرشان را وقتی در نیمه‌شب بیدار میشوند، بیدار میکنند. پس اگر هم‌تختخوابی شما اختلال خواب دارد، خوابیدن به‌تنهایی میتواند ایده خوبی باشد. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده‌اند که مشکلات خواب با کاهش رضایت در رابطه ارتباط دارند. بنابراین جدا خوابیدن میتواند در واقع باعث شادی بیشتر زوج‌ها شود. در نهایت، هر کسی که با خوابیدن مشکل داشته باشد می‌داند که اضطراب مربوط به خواب مسئله‌ای رایج است. بسیاری از مراجعانم که بی‌خوابی را تجربه میکنند، میگویند که تنها خوابیدن تا حدی از اضطرابشان کم می‌کند، چون حداقل مطمئن هستند که همسرشان را بیدار نمیکنند یا خودشان توسط او بیدار نمیشوند. خوابیدن جداگانه اغلب با نگاه منفی/ننگین همراه است و برخی آن را پایان زندگی جنسی یک زوج می‌دانند. اما هرچند خوابیدن در تخت‌های جداگانه ممکن است فرصت‌های کمتری برای رابطه جنسی ایجاد کند، این لزوماً به معنای پایان صمیمیت نیست. جدایی در زمان خواب حتی میتواند به این معنا باشد که برخی زوج‌ها در واقع رابطه جنسی بیشتری دارند. می‌دانیم که خواب بهتر با احساسات مثبت‌تر نسبت به رابطه مرتبط است، بنابراین ممکن است تمایل به صمیمیت پس از یک شب خواب راحت در تخت‌های جداگانه افزایش یابد. حتی خوابیدن جدا از هم میتواند به این معنا باشد که برخی زوج‌ها انرژی بیشتری برای برقراری رابطه صمیمی دارند. با این حال، اگر تصمیم بگیرید جدا از همسرتان بخوابید، مهم است که گفتگویی صریح داشته باشید و فرصت‌هایی برای ارتباط و صمیمیت را در اولویت قرار دهید. یکی از مراجعانم به این روش اشاره کرد و آن را "حق ملاقات" نامید؛ به این صورت که همسرش برای مدت کوتاهی قبل از خواب یا صبح‌ها به تخت او می‌آمد. در نهایت، اگر خوابیدن در یک تخت منجر به خواب بی کیفیت شود، خوابیدن جداگانه - در صورت امکان - میتواند کمک کننده باشد. ✅ Sleep divorce: could sleeping separately from your partner lead to a better night’s rest? https://theconversation.com/sleep-divorce-could-sleeping-separately-from-your-partner-lead-to-a-better-nights-rest-258085
چند صد سال پیش، در میان طبقات بالای اروپا، معمول بود که زوج‌های متأهل اتاق خواب جداگانه داشته باشند. خوابیدن جدا از هم در آن زمان نمادی از تجمل و جایگاه اجتماعی بود که عمدتاً مختص خانواده‌های سلطنتی و افراد بسیار ثروتمند محسوب می‌شد. اما امروزه، معمول است که زوج‌های متأهل یا دیگر شرکای عاطفی در یک تخت مشترک بخوابند. با این حال، گاهی اوقات — بدلایلی مثل برنامه‌های خواب متفاوت، خروپف، یا حرف زدن در خواب — برخی زوج‌ها ترجیح می‌دهند جدا از هم بخوابند تا خواب بهتری داشته باشند.
✔️ این موضوع به عنوان «طلاق خواب» “sleep divorce” شناخته می‌شود. البته من اصطلاح «جدایی خواب» “sleep separation” را ترجیح می‌دهم، چون این مسئله لزوماً یک وضعیت دائمی نیست – اما بعداً بیشتر در این مورد صحبت میکنیم. پس چرا ممکن است زوج‌ها تصمیم بگیرند جدا از هم بخوابند؟ و شواهد علمی چه میگویند درباره تأثیر خوابیدن به تنهایی در مقایسه با خوابیدن کنار همسر بر کیفیت خواب؟
زوج‌ها ممکن است به دلایل مختلفی تصمیم بگیرند جدا از هم بخوابند، به‌ویژه اگر خواب یکی از آنها دیگری را مختل کند یا هر دو باعث اختلال در خواب یکدیگر شوند. این مسئله میتواند به دلایلی مانند بیدار شدن مکرر در طول شب، تفاوت در ساعت زیستی (مثلاً یکی دیرتر به رختخواب می‌رود)، تضاد در برنامه‌های روزانه (مثلاً در مواردی که یکی شیفتی کار می‌کند)، خروپف، پرش پا در خواب یا حرف زدن در خواب رخ دهد. در چنین شرایطی، خواب جداگانه میتواند به بهبود کیفیت استراحت هر دو طرف کمک کند. والدینی که نوزاد یا کودک خردسال دارند ممکن است تصمیم بگیرند جداگانه بخوابند تا خواب هر دو نفر مختل نشود.
همچنین زوج‌هایی که ترجیحات متضادی درباره محیط خواب دارند - مثلاً یکی اتاق خنک با پنکه را دوست دارد و دیگری محیط گرم را ترجیح می‌دهد - ممکن است انتخاب کنند در اتاق‌های جداگانه استراحت کنند. بسیاری از زوج‌ها میگویند ترجیح می‌دهند کنار همسرشان بخوابند و خواب بهتری دارند.
اما وقتی دانشمندان خواب را به‌صورت عینی اندازه‌گیری میکنند، مثلاً با استفاده از الکتروانسفالوگرافی (EEG) برای بررسی امواج مغزی، داده‌ها در واقع نشان می‌دهد که کیفیت خواب هنگام هم‌خوابی کاهش می‌یابد. بنابراین خوابیدن به‌تنهایی ممکن است در واقع به معنای خوابی باکیفیت‌تر و طولانی‌تر باشد.
تحقیقات همچنین نشان می‌دهد وقتی یکی از زوج‌ها اختلال خواب دارد، مثل بی‌خوابی یا آپنه خواب (وقتی تنفس در طول خواب بارها قطع می‌شود)، این افراد اغلب ناخواسته همسرشان را وقتی در نیمه‌شب بیدار میشوند، بیدار میکنند. پس اگر هم‌تختخوابی شما اختلال خواب دارد، خوابیدن به‌تنهایی میتواند ایده خوبی باشد. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده‌اند که مشکلات خواب با کاهش رضایت در رابطه ارتباط دارند. بنابراین جدا خوابیدن میتواند در واقع باعث شادی بیشتر زوج‌ها شود. در نهایت، هر کسی که با خوابیدن مشکل داشته باشد می‌داند که اضطراب مربوط به خواب مسئله‌ای رایج است. بسیاری از مراجعانم که بی‌خوابی را تجربه میکنند، میگویند که تنها خوابیدن تا حدی از اضطرابشان کم می‌کند، چون حداقل مطمئن هستند که همسرشان را بیدار نمیکنند یا خودشان توسط او بیدار نمیشوند. خوابیدن جداگانه اغلب با نگاه منفی/ننگین همراه است و برخی آن را پایان زندگی جنسی یک زوج می‌دانند.
اما هرچند خوابیدن در تخت‌های جداگانه ممکن است فرصت‌های کمتری برای رابطه جنسی ایجاد کند، این لزوماً به معنای پایان صمیمیت نیست. جدایی در زمان خواب حتی میتواند به این معنا باشد که برخی زوج‌ها در واقع رابطه جنسی بیشتری دارند. می‌دانیم که خواب بهتر با احساسات مثبت‌تر نسبت به رابطه مرتبط است، بنابراین ممکن است تمایل به صمیمیت پس از یک شب خواب راحت در تخت‌های جداگانه افزایش یابد. حتی خوابیدن جدا از هم میتواند به این معنا باشد که برخی زوج‌ها انرژی بیشتری برای برقراری رابطه صمیمی دارند. با این حال، اگر تصمیم بگیرید جدا از همسرتان بخوابید، مهم است که گفتگویی صریح داشته باشید و فرصت‌هایی برای ارتباط و صمیمیت را در اولویت قرار دهید. یکی از مراجعانم به این روش اشاره کرد و آن را "حق ملاقات" نامید؛ به این صورت که همسرش برای مدت کوتاهی قبل از خواب یا صبح‌ها به تخت او می‌آمد. در نهایت، اگر خوابیدن در یک تخت منجر به خواب بی کیفیت شود، خوابیدن جداگانه - در صورت امکان - میتواند کمک کننده باشد.
✅ Sleep divorce: could sleeping separately from your partner lead to a better night’s rest? https://theconversation.com/sleep-divorce-could-sleeping-separately-from-your-partner-lead-to-a-better-nights-rest-258085